Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου ~ Κωστής Παλαμάς

 

Το εξώφυλλο της Γ' Έκδοσης

~Απόσπασμα~

        

Κ' έσκυψα προς την ψυχή μου         

σα στην άκρη πηγαδιού,

κ' έκραξα προς την ψυχή μου

με το κράξιμο του νου·

κι από το πηγάδι το βαθύ,

σαν από ταξίδια, ξένη,

προς εμένα ανεβασμένη

ξαναγύρισε η φωνή.

Και μια μέρα μόνος βρέθηκα,

έξω από το βούισμα του κόσμου·

σε μιας λίμνης άκρη, εγώ, ασυντρόφευτος,

μόνος, εγώ κι ο εαυτός μου·

κι έβλεπα τα ολόστρωτα νερά,

και μαζί τα βάθια τα δικά μου,

κι άνθιζε άνθος μέσα στην καρδιά μου

πιο απαλό για να το πω καημό,

πιο βαθύ για να το κράξω έννοια·

και τριγύρω αχνό το δειλινό

την παιδούλαν ώρα κοίμιζε

σε αγκαλιά μενεξεδένια.

Και ήταν όλα ασάλευτα·

και οι λευκοί λωτοί οι απανωτοί

και ο ψηλόλιγνος ο καλαμιώνας,

άνθια, πολυτρίχια, και όλα,

μες στα βάθη σα να τα' βλεπες

μιας λιγνοζωγράφιστης εικόνας.

Και όλα σώπαιναν ολότελα,

και ήταν μεγάλη η σιωπή

της μεγάλης πλάσης που έσκυψε

κι έβαλε τ' αυτί

για ν' ακούσει το μεγάλο μυστικό

που δεν έχει ως τώρα γρικηθεί...

Απ' τον πρόλογο του Κωστή Παλαμά, για το "Δωδεκάλογο του Γύφτου" (1907): Ποιος ξέρει ποια Τσιγγάνα να μίλησε της καρδιάς μου - εδώ και πόσα χρόνια! - Το μίλημα λαχταριστό· κι έτσι φυτρώσαν από την καρδιά μου οι πρώτοι τέσσεροι στίχοι... Κ' ένιωθα μέσα μου πως κ' εγώ είμ' ένας γύφτος, όσο κι αν ντρεπόμουν να το μολογήσω... Κ' ύστερα έβλεπα πως είμαι ο ποιητής... που θέλει να κλείσει μέσα στο στίχο του τους πόθους και τα ρωτήματα του παντοτινού ανθρώπου...