Σ.Β. Σκοπελίτης ~ Η σκοτεινή πλευρά της φωτογραφίας

Επιστολή στον Alfred Stieglitz

Τώρα κοιτώ τη φωτογραφία που είμαι τριών ετών, αναρωτιέμαι: γιατί οι γονείς μου με πήγαν μεσημέρι στον υπαίθριο φωτογράφο του Δημοτικού Κήπου Μυτιλήνης να με βγάλουν φωτογραφία; Γιατί ήθελαν το 1946 να με έχουν φωτογραφία; Το βλέμμα μου μελαγχολικό και έντονο δημιουργεί μια αύρα χώρου - το αισθάνομαι ως βλέμμα της φωτογραφίας.
Κοιτώ τα θολά δένδρα του κήπου εξαιτίας του σφαλερού φακού, κοιτώ τη δυσανάλογη υψηλή καρέκλα σε σχέση με το σώμα μου, τα πόδια μου κρέμονται πάνω από το χώμα του κήπου - το χώμα ολοζώντανο, σαν να είχε εστιάσει ο φωτογράφος το χώμα και το βλέμμα μου. Χώμα και βλέμμα, αντίθετα και κοντινά. Χάρη αυτής της παιδικής μου φωτογραφίας κατανοώ την έννοια του αληθινού. Ας πάρω τα πράγματα από την αρχή.
Το χώμα προϋπήρχε, το ίδιο και ο κήπος, όμως με την επίσκεψή μας έγιναν και τα δυο πραγματικά και, κατά ένα περίεργο λόγο, τα νιώθω αληθινά στο Τώρα της φωτογραφίας. Το συμβάν (η επίσκεψή μας) στάθηκε η αιτία να νιώσω, κοιτώντας τη φωτογραφία, την έννοια της αλήθειας, είμαι σίγουρος ότι σε αυτό βοήθησε το γοητευτικό καπρίτσιο του σφαλερού φακού.
Θυμάμαι πως το ίδιο βράδυ αναλογιζόμουν τον άδειο κήπο και αναρωτιόμουν αν κανείς κρατούσε συντροφιά στον φωτογράφο - παιδική αφέλεια. Ξανά στη φωτογραφία: χέρια δειλά. Πόδια αδύνατα. Πρόσωπο χλωμό. Από το βλέμμα μου διαισθάνομαι ότι τότε προσπαθούσα να εποπτεύσω το χώρο. Καλοχτενισμένος.
Το αισθάνομαι: ήμουν καθαρός. Στο αριστερό πέτο του μπλε σκούρου μπουφάν καρφιτσωμένος ένας ποδοσφαιριστής με την μπάλα στο δεξί του πόδι. Μια απλή αναμνηστική φωτογραφία ενός παιδιού.
Το παιδί έγινε άνδρας και ο σημερινός του νόστος για τα παιδικά του χρόνια αποκαλύπτει εκείνα που δεν μπορούσε να διακρίνει τότε - του αποκαλύπτει όσα διέφυγαν, και από τους γονείς και από το φωτογράφο.

Σ. Β. Σκοπελίτης, Η σκοτεινή πλευρά της φωτογραφίας, εκδ. Ροές, 2014