Επίκτητος ~ Η ελευθερία

ΣΤΗΝ ΕΞΟΧΗ


Κοίτα και τα ζώα, και δες πώς χρησιμοποιούμε την έννοια της ελευθερίας όταν μιλάμε γι’ αυτά. Κάποιοι εκτρέφουνε λιοντάρια, τα αιχμαλωτίζουν και τα εξημερώνουν, τα ταΐζουν και μερικοί τα βγάζουν και βόλτα. Ποιος όμως θα πει για ένα τέτοιο λιοντάρι πως είναι ελεύθερο; Και μήπως δεν ισχύει πως όσο πιο ήσυχο είναι το λιον­τάρι τόσο δουλικότερο είναι; Και υπάρχει μήπως κάποιο λιοντάρι που, αν αποκτούσε συναίσθηση και λογισμό, να ήθελε να είναι ένα από τούτα τα λιοντάρια;
Και δες και τα πουλιά που αιχμαλωτίζονται και τα εκτρέφουν σε κλουβιά. Δες τι τραβάνε στην προσπάθειά τους να δραπετεύσουν. Μερικά απ’ αυτά προτιμάνε να πεθάνουν από πείνα παρά να υπομείνουν μια τέτοια μοίρα. Ενώ όσα επιβιώνουν, μετά βίας μένουν ζωντανά, και μαραζώνουν, κι έτσι και βρουν κάποιο ανοιγματάκι, ξεπηδάνε να φύγουνε. Τόσο πολύ αγαπούν τη φυσική την ελευθερία και το να ζουν ανεξάρτητα κι αδούλωτα.

― Και τι πρόβλημα έχεις να ζεις μες στο κλουβί σου;

― Σοβαρά μιλάς; Γεννήθηκα για να πετώ όπου θέλω, να ζω στην εξοχή, να τραγουδώ όταν θέλω. Εσύ όλα αυτά μου τ’ αφαιρείς και μετά ρωτάς τι πρόβλημα έχω; Γι' αυτό και τα μόνα που τα αποκαλούμε ελεύθερα είναι εκείνα που δεν αντέχουν στην αιχμαλωσία, αλλά που με το που αιχμαλωτίζονται δραπετεύουν πεθαίνοντας. Έτσι κι ο Διογένης λέει πως υπάρχει ένας τρόπος να εξασφαλίσεις την ελευθερία σου: να 'σαι έτοιμος να πεθάνεις.


Επίκτητος, Η ελευθερία, μετάφραση & επίμετρο: Θάνος Σαμαρτζής, εκδ. Δώμα, 2017