Fernando Savater ~ Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερία

Και τώρα έρχεται η ερώτηση του εκατομμυρίου: Ποια είναι η υψηλότερη ανταμοιβή που μπορούμε να πάρουμε από μια προσπάθεια, ένα χάδι, μια λέξη, μια μουσική, μια γνώση, μια μηχανή, ή από βουνά χρημάτων, από το κύρος, από τη δόξα, από τη δύναμη, από την αγάπη, από την ηθική ή απ΄ ό,τι άλλο σου κατέβει; Σε προειδοποιώ πως η απάντηση είναι τόσο απλή, που υπάρχει κίνδυνος να σε απελπίσει: Το ανώτερο που μπορούμε να πάρουμε, ας είναι απ’ ό,τι να’ ναι, είναι χαρά. Ό,τι οδηγεί στη χαρά έχει τη δικαίωσή του - τουλάχιστον από μια σκοπιά, ακόμα κι αν δεν είναι απόλυτη - και ό,τι μας απομακρύνει ανεπανόρθωτα από τη χαρά είναι λάθος δρόμος. Τι είναι η χαρά; Ένα αυθόρμητο "ναι" στη ζωή που βγαίνει από μέσα μας, πολλές φορές εκεί που δεν το περιμένουμε. Ένα "ναι" σ’ αυτό που είμαστε, ή μάλλον σ’ αυτό που νιώθουμε ότι είμαστε. Όποιος έχει χαρά έχει ήδη δεχτεί το ανώτερο βραβείο και δεν του λείπει τίποτα. Όποιος δεν έχει χαρά - όσο σοφός, ωραίος, υγιής, πλούσιος, ισχυρός, άγιος κτλ. και να 'ναι - είναι ένας κακόμοιρος που στερείται το πιο σημαντικό.




Τι δεν είναι αυτό το βιβλίο: δεν είναι εγχειρίδιο Hθικής για μαθητές λυκείου, δεν περιέχει πληροφορίες για τους σπουδαιότερους συγγραφείς και τις σημαντικότερες τάσεις της ηθικής θεωρίας μέσα στους αιώνες, ούτε πρόκειται για συνταγολόγιο ηθικοπλαστικών απαντήσεων στα καθημερινά προβλήματα που βρίσκει κανείς στις εφημερίδες και συναντά στο δρόμο… Αυτό το βιβλίο είναι ένα βιβλίο!
Προσωπικό και υποκειμενικό, όπως η σχέση που ενώνει έναν πατέρα με το γιο του· οικουμενικό, όπως η σχέση γονιού και παιδιού, η πιο συχνή και αναπόφευκτη απ’ όλες τις σχέσεις. Είναι σχεδιασμένο και γραμμένο για να το διαβάζουν οι έφηβοι: πιθανόν να έχει να διδάξει πολύ λίγα στους δασκάλους τους.
Στόχος του δεν είναι να κατασκευάσει πολίτες που να σκέφτονται «καλά» (και βέβαια, σε καμιά περίπτωση πολίτες που να σκέφτονται άσχημα), αλλά να ενθαρρύνει την εξέλιξή τους σε ανθρώπους που θα σκέφτονται ελεύθερα.

(Σημείωμα του συγγραφέα)


Φερνάντο Σαβατέρ / Fernando Savater, Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερία, εκδ. Πατάκη