Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης ~ Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής

Στην κοίτη του χείμαρρου, λίγο πιο πέρα από τον Γκιουλμπαχτσέ, ένα πλήθος ανθρώπινες υπάρξεις, ντυμένες με κουρέλια τεφρά και μαύρα, σαν τα φτερά απ’ τις καλιακούδες, πασπατεύουν τα σκουπίδια για κάτι που θα μπορούσε να χρησιμέψει στη φτώχεια τους. Είδα ανθρώπους που τρεφόντουσαν απ’ τα σκουπίδια τον καιρό της κατοχής. Τώρα είναι πολλοί που παν και μαζεύουν άδεια κουτιά τενεκεδένια. Με παλιοτενεκέδες είναι βολεμένα πολλά σπιτάκια στην περιφέρεια της πόλης μας. Μερικά παρουσιάζουν μάλιστα μιαν αναμφισβήτητη γραφικότητα, παρ’ όλη τη δυστυχία και την έλλειψη των μέσων που φανερώνουν. Μιλούν σαν θαύματα της υπομονής και απαντοχής που μπορεί να πραγματώσει η ψυχή του ανθρώπου.
Με άδεια κουτιά από γάλα πολλοί συνηθίζουν να περιφράζουν τα παρτέρια του μικρού κήπου της καλύβας των ή να στρώνουν τα δρομάκια για να ’ναι κάπως ολιγότερη η λάσπη. Είδα επίσης κάποιον εγκαταστημένο σε μια τρύπα των κάστρων, που ’χε σιάξει με παλιοσύρματα και σκουριασμένα φύλλα τενεκέ, έναν ωραιότατο περίβολο τριγύρω στη διαμονή του, σωστό παιχνίδι φαντασίας παιδιάτικης. Ξαναπέρασα πέρυσι πάλι έξω από την τρωγλοδυτική εκείνη κατοικία, αλλά ο άνθρωπος είχε πεθάνει και η ομορφοφραγμένη μικρή αυλή ήταν έρημη. Δύσκολα μπορεί να ’χει κανείς αρκετές πληροφορίες για πρόσωπα όπως αυτά που συναντάμε στην κοίτη του χείμαρρου ν’ ανασκαλεύουν τους σωρούς τα σκουπίδια. Τους βλέπουμε, κι έπειτα απότομα χάνονται και μας αφήνουν να υποθέσουμε ότι μάλλον θα ’χουν πεθάνει, οπότε επανεμφανίζονται, ζώντας και υπάρχοντας πάντα, δίχως να μπορούμε να φανταστούμε τη δύναμη που τους κρατεί στη ζωή με όρεξη.
Το κέφι μου τώρα που πασπατεύω τα παλιά μου χαρτιά, μένει αδιάπτωτο, δεν τρομάζω ούτε φοβούμαι όπως άλλοτε που μόνο μια ρανίδα φως έβλεπα μπρος μου προχωρώντας. Τώρα το φως του καντηλιού γεμίζει έναν χώρο ολόκληρο. Δεν ρωτιέμαι πού να βάλω το πόδι μου και να μην είναι κενό και πέσω. Βλέπω πού πατώ κι ας είμαι μέσα στη στεγνή κοίτη τoυ χείμαρρου, μαζί με τους άλλους που ξεδιαλέγουν τ’ απορρίμματα. Ξεδιαλέγω για να βρω το υλικό να φράξω τον περίβολο όπου βγαίνει απ’ την τρύπα της και παίζει η μοναχική μου ψυχή, συντροφιάζοντας με τους άλλους.

Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής, εκδ. Άγρα, 2008 (πρώτη έκδοση: 1963 απ' τις εκδόσεις Ίκαρος)
Αναλυτική παρουσίαση του βιβλίου


Περισσότερα για τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη: http://pentzikis.ekebi.gr/