Émile Zola ~ Το χρήμα

"Θα νικήσουμε όμως, γιατί η δικαιοσύνη είναι με το μέρος μας. Να! Βλέπετε αυτό το μνημείο μπροστά σας... Το βλέπετε;
- Το Χρηματιστήριο; λέει ο Σακάρ. Ε, αλίμονο, και βέβαια το βλέπω!
- Χαζό μου φαίνεται να το γκρεμίσουμε και να το χτίσουμε αλλού... Αν και προβλέπω πως θα τιναχτεί στον αέρα από μόνο του, όταν θα το απαλλοτριώσει το κράτος, που θα είναι λογικά η μοναδική και καθολική τράπεζα του έθνους. Και ποιος ξέρει; Θα γίνει τότε μια δημόσια αποθήκη για να βάζουμε τα αμέτρητα πλούτη μας, ένας μεγάλος σιτοβολώνας που θα δίνει στα εγγόνια μας κάθε λογής πολυτέλεια για τις γιορτές τους!"


Φανταστείτε μια κοινωνία όπου τα εργαλεία παραγωγής είναι ιδιοκτησία όλων, όπου όλος ο κόσμος εργάζεται σύμφωνα με την ευφυΐα του και τις δυνατότητές του κι όπου τα προϊόντα αυτής της κοινωνικής συνεργασίας διαμοιράζονται στον καθένα ανάλογα με την προσπάθειά του. Τίποτα δεν είναι πιο απλό, έτσι δεν είναι; Μια κοινή παραγωγή μέσα στα εργοστάσια, στα ναυπηγεία, στα συνεργεία του έθνους· και ύστερα, η συναλλαγή και η πληρωμή σε είδος. Αν υπάρξει και αύξηση της παραγωγής, συγκεντρώνεται σε δημόσιες αποθήκες, απ' όπου την παίρνουν πάλι για να καλύψουν τα ελλείμματα που μπορεί να δημιουργηθούν. Είναι ένα είδος διατήρησης της ισορροπίας... Κι αυτό, σαν τσεκουριά, ρίχνει κάτω το σαπισμένο δέντρο. Όχι πια ανταγωνισμός, όχι πια ιδιωτικό κεφάλαιο, άρα τέρμα πια οι πάσης φύσης επιχειρήσεις, τέρμα το εμπόριο, τέρμα οι αγορές, τέρμα τα Χρηματιστήρια. Η ιδέα του κέρδους δεν έχει πια καμιά έννοια. Οι κερδοσκοπικές πηγές, τα εισοδήματα τα κερδισμένα χωρίς εργασία, καταργούνται.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο)


Εμίλ Ζολά, Το χρήμα /L'Argent, εκδ. Σύγχρονη εποχή

Περισσότερα: https://www.sep.gr/cms/site/gr.php?p=bookview&read=1096&view1=23&view2=58