Σταύρος Ζουμπουλάκης ~ Η αδελφή μου

Η αδελφή μου είχε παραιτηθεί από όλα, δεν διεκδικούσε τίποτε, δεν ήθελε να πετύχει τίποτε. Ήταν πρώτη και έγινε έσχατη. Της αρκούσε να ξημερωθεί καλά. Κάθε μέρα ήταν μια νέα μέρα, όπου όλα άρχιζαν από την αρχή. Ο άγιος πορεύεται μέσα στον κόσμο γυμνός και ανυπεράσπιστος. Ξαρμάτωτος... Η αθωότητα, η καλοσύνη, η αγιότητα υπάρχουν σε έναν άνθρωπο υπό τον όρο ότι το αγνοεί. Όποιος πιστεύει ότι είναι αθώος, αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι δεν είναι. Τι θα πει αθώος; Σημαίνει κάποιον που δεν υποψιάζεται την ύπαρξη του πονηρού, του κακού. Δεν τα βλέπει πουθενά, γιατί δεν τα έχει στα μάτια του. Όλα του φαίνονται καθαρά, πάντα καθαρά τοις καθαροίς. Η αθωότητα, η καλοσύνη και η αγιότητα δεν είναι ανθρώπινα κατορθώματα, είμαι απόλυτα πεπεισμένος για αυτό. Είναι καρπός της χάριτος. Δεν μπορεί κανείς να πει θα γίνω αθώος, καλός ή άγιος, όπως λέει θα γίνω γιατρός, μουσικός ή ζωγράφος. Αν είναι να του δοθεί, θα του δοθεί. Υπό ένα όρο, την παραίτηση από κάθε υπόνοια ισχύος, την απογύμνωση. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ευλογία για τους άλλους, είναι όμως ταυτόχρονα και απειλή. Ο άγιος απειλεί γιατί ανατρέπει τα κριτήρια, τις ιεραρχήσεις, τα φέρνει όλα πάνω κάτω. Η αγιότητα είναι αντικοινωνική. Σκέψου να χαστουκίσεις οργισμένος έναν άνθρωπο στον δρόμο κι εκείνος να σου γυρίσει ήρεμα και το άλλο μάγουλο. Αυτό το ευαγγελικό, που και συ τιμάς με έναν τόνο περιπάθειας στη φωνή, αν σου συμβεί πραγματικά στη ζωή, θα σε τρελάνει, θα σε βγάλει από τα ρούχα σου. Σε τούτο τον κόσμο της δύναμης, της αποτελεσματικότητας και της ευτυχίας είναι πολύ κακό παράδειγμα ένας άγιος άνθρωπος. Η επαφή με τον άνθρωπο της αγιότητας είναι απειλητική, γιατί φανερώνει ποιος τελικά είσαι εσύ.

Σταύρος Ζουμπουλάκης, Η ΑΔΕΡΦΗ ΜΟΥ, εκδ. Πόλις, 2012


Η αδερφή μου, η αρρώστια της και η σχέση μου μαζί της καθόρισαν τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα, που κρίνω, ιεραρχώ, αξιολογώ. Η ιστορία της αδερφής μου με οδήγησε από τα εφηβικά μου χρόνια να θεωρώ ότι το κύριο φιλοσοφικό ερώτημα είναι η αρρώστια. Η αρρώστια θέτει, με τον οξύτερο τρόπο, το ζήτημα του νοήματος της ζωής, του Θεού, της σχέσης με τους άλλους, της ευδαιμονίας, της χαράς. Δεν πιστεύω διόλου σε όλη αυτή τη μεταφυσική του πόνου ούτε στην εξαγνιστική λειτουργία του, πιστεύω μόνο ότι όποιος δεν έχει πονέσει θα γίνει μοιραία ένας ρηχός και λίγο ως πολύ ανόητος άνθρωπος. Αλλά πάλι όποιος δεν έχει γευτεί τη χαρά είναι ένας άρρωστος άνθρωπος, που μπορεί εύκολα να γίνει φθονερός, χαιρέκακος και μνησίκακος. Αυτά τα εγκώμια του πόνου τα κάνουν άνθρωποι που μάλλον δεν έχουν πονέσει όσο λένε. Η αρρώστια, η δική σου και των άλλων, σε οδηγεί να εκτιμάς την αξία των πιο κοινών και καθημερινών πραγμάτων της ζωής και ταυτόχρονα να σχετικοποιείς, χωρίς να μηδενίζεις, τη σημασία άλλων, που θεωρούνται σημαντικά (σταδιοδρομίες, ανέσεις και άλλα τέτοια).
(Η αδελφή του συγγραφέα, Γιούλα έπασχε από μιας σπάνιας μορφής επιληψία. Πέθανε από καρκίνο στα 60 της χρόνια).