Σελιδοδείκτες σε μισοδιαβασμένα βιβλία... (Του Στέλιου Μουλά)

Γιάννης Ρίτσος, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος

Κάποτε τις εφημερίδες που περίσσευαν, τις έστελναν στα ψαράδικα για να τυλίγουν τα ψάρια. Ακόμη μου έρχεται η ψαρίλα όταν ανοίγω και σήμερα «τα χαρτιά με τις είδησες του κόσμου», γιατί πάντα διάβαζα αυτά τα τεράστια αποκόμματα. Σήμερα για μένα, η εφημερίδα είχε τυλιγμένο το χριστουγεννιάτικο τεύχος της Νέας Εστίας του 1991, αφιερωμένο στον Γιάννη Ρίτσο. Τελικά, η ανακύκλωση δεν είναι λύση, δεν υπάρχει ψαρίλα, γιατί δεν τυλίγουν πια τα ψάρια οι ψαράδες. Χάνει κανείς την ευκαιρία να βρει μέσα τους, ένα κομμάτι «ζωής» τυλιγμένο, ένα κομμάτι ύλης για ανακύκλωση.
Στην εφηβεία μου, τότε που δημιουργούσα προσωπικά φαντάσματα
– ακόμη με ακολουθούν - στην πόλη που μεγάλωσα και συνεχίζω να «ζω», σε μία βόλτα στην Εγνατία, πλησίαζαν Απόκριες, έζησα μια σκηνή που με ακολουθεί ακόμη και τώρα που έχουν περάσει από τότε, σχεδόν σαράντα χρόνια.
Σε μια στολισμένη με αποκριάτικες στολές βιτρίνα, είχε σταθεί απ' έξω, δίπλα στην πόρτα, ένα κοριτσάκι που θαύμαζε μια πριγκίπισσα - σας έχουν κοιτάξει και σας εκείνα τα φριχτά, γυάλινα μάτια στις βιτρίνες -. Ήταν φανταχτερή η φορεσιά της! Το κοριτσάκι τόλμησε, έβαλε το χεράκι της μέσα από την βιτρίνα και χάιδεψε τη φορεσιά. Αυτή η τόλμη με στοίχειωσε και με στοιχειώνει ακόμη.

«Εσύ δεν είχες έρθει ακόμη.
Κοιτούσα την δύση και σε έβλεπα
-μια ρόδινη ανταύγεια στα μαλλιά σου
-ένα μειδίαμα σκιάς βαθειά στη Θάλασσα»

Γιάννης Ρίτσος, Το Εμβατήριο του Ωκεανού

Τώρα που έχεις φύγει πια, ψάχνοντας στη ζωή που περάσαμε μαζί, βρίσκω μισοδιαβασμένα βιβλία να αγκαλιάζουν σελιδοδείκτες αφημένους σε μια σελίδα, που επιζητούν θαρρώ την ολοκλήρωση ή έστω τη συνέχεια. Παρακαταθήκες για να τολμήσουμε. Να αλλάξουμε τον κόσμο! Να βάλουμε και μεις την υπογραφή μας κάτω από την «Σεμνή υπογραφή του λαού μας στις λεωφόρους του μέλλοντος».

Ο Ρίτσος επιμένει να ρωτάει:

«Θα υποθάλπουμε λοιπόν ακόμη
την ανοιχτή πληγή του ήλιου
που αναβρύζει σπόρους λουλουδιών
στην ίδια πορεία
στην ίδια ερώτηση
στις γόνιμες φλέβες της άνοιξης
που επαναλαμβάνει τους γύρους των χελιδονιών
γράφοντας ερωτικά μηδέν
στο ακατανίκητο στερέωμα;»

Γιάννης Ρίτσος, Το Εμβατήριο του Ωκεανού

Προσπαθεί κι αυτός να απαντήσει στο πικρό ερωτηματικό: 

«Εγώ θα βγω σε λίγο. Ευχαριστώ. Γιατί επιτέλους, πρέπει να βγω απ' αυτό το τσακισμένο σπίτι. Πρέπει να δω λιγάκι πολιτεία, -όχι, όχι το φεγγάρι- την πολιτεία με τα ροζιασμένα χέρια της, την πολιτεία του μεροκάματου, την πολιτεία που ορκίζεται στο ψωμί και στη γροθιά της».

Γιάννης Ρίτσος, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος

Τον ακούω κι η άνοιξη που περιμένω κάνει ακόμη ένα σταθερό βήμα.
Ανοίγω ένα βιβλίο που άφησες μισοδιαβασμένο…

 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

- "Το Βήμα της Κυριακής" (27/1/2019), Αφιέρωμα του περιοδικού "Νέα Εστία" στον Γιάννη Ρίτσο

- Οδυσσέας Ελύτης (1959), Το Άξιον Εστί / Τα Πάθη, Ανάγνωσμα δεύτερο, Οι ημιονηγοί

- Γιάννης Ρίτσος (1939-40), Το εμβατήριο του Ωκεανού

- Γιάννης Ρίτσος (1956), Η Σονάτα του Σεληνόφωτος

- Γιάννης Ρίτσος (1975), Στο ΚΚΕ

Βλέπε και εδώ.